Het beoordelen van tangentiële verschilbeelden

In dit laatste blog van deze serie over verschilbeelden gaan we het hebben over tangentiële verschilbeelden. Zoals ik in de vorige blogs al heb beschreven, moeten we verschilbeelden in zowel de sagittale als tangentiele map bekijken. Op die manier krijgen we een zo volledig mogelijk beeld over de passing en kunnen we ook de juiste keuzes maken als respons.

Tangentiële verschilbeelden worden nagenoeg overal ter wereld als laatste beoordeeld wat de indruk kan geven dat ze minder belangrijk zijn dan sagittale verschilbeelden. Het tegendeel is echter waar. In mijn optiek zijn het juist de belangrijkste beelden om te beoordelen. Zoals ik in de eerdere blogs al heb beschreven, geven de tangentiele verschilbeelden inzicht in de centratie van de lens. En ja, de lens moet natuurlijk éérst goed centreren wil het ortho-k effect voorspelbaar worden en dus tot goede sagittale beelden kunnen leiden.

“Een ortho-k lens moet eerst goed centreren voor een voorspelbaar effect.”

Met andere woorden: je zou dus beter eerst de tangentiele verschilbeelden kunnen beoordelen dan de sagittale verschilbeelden. Echter, de hele wereld doet dit andersom en het is lastig dit denkpatroon te veranderen. Vandaar dat ik in deze blogserie ook deze volgorde aanhoud. Maar besef wel dat je bij twijfel over de sagittale beelden je beter éérst de tangentiële beelden kunt boordelen.

“Is het beoordelen van een sagittale verschilbeelden lastig? Kijk dan eerst naar de tangentiele verschilbeelden.”

Om tangentiele verschilbeelden zichtbaar te krijgen moeten de meetwaardes van je topograaf anders benaderd worden. Dit kun je doen in de software van je topograaf zelf, maar ik raad aan om verschilbeelden te gaan maken in Easyfit. De aanpassingen gaan dan automatisch en je hebt direct de juiste instellingen te pakken.

Kijken we naar tangentiele verschilbeelden dan ligt de focus dus op de passing van de lens. Omdat de passing bepaald wordt door de periferie van de lens is dat ook het enige gedeelte waar we naar gaan kijken. Lekker makkelijk dus, we mogen het centrale (blauwe) gedeelte helemaal negeren.

Maar ja, waar letten we dan eigenlijk op in de periferie? Simpel gezegd op de rode cirkel die ontstaat in de midperiferie. (Zie afbeelding hierboven) De rode cirkel is in feite de gecreëerde reverse curve op het oog en geeft ons aan de hand van de vorm en locatie een goede indicatie van waar en hoe de Nachtlens heeft gezeten tijdens het slapen. Waardevolle informatie dus.

Diverse vormen van een gecreëerde reverse curve op het oog

Ondanks dat in een Nachtlens de reverse curve exact rond loopt, hoeft dat niet te betekenen dat de gecreëerde reverse curve op het oog ook rond loopt. Doordat we de vorm van de lens niet fysiek in het oog drukken, maar juist drukverschil willen creëren door gebruik te maken van de traanfilm tussen de lens en het oog, kan de vorm soms afwijken. Dit hoeft niet per definitie fout te zijn. Je wil alleen wel dat de gecreëerde reverse curve aaneengesloten is. Dit is mooi zichtbaar in onderstaande afbeeldingen. De lens heeft een exact ronde vorm, maar in de praktijk zien we, zoals in de meest rechter afbeelding, dat het ook een ovaal eindresultaat kan opleveren.

Op het moment dat de gecreëerde reverse curve op het oog niet aaneengesloten is dan wil dat zeggen dat de passing niet juist is. In de onderstaande afbeelding is duidelijk te zien dat de reverse curve aan de onderzijde zichtbaar is, maar niet aan de bovenzijde. De lens zit ‘gekanteld’ en heeft geen gelijkmatige drukverdeling. Dit resulteert in de praktijk dan ook vaak in een onverwachte en onverklaarbare hoge refractie cilinder tijdens de oogmeting. Je oogmeting is dus in principe een mooie controle van je bevindingen.

Voor de duidelijkheid, in het voorbeeld hierboven is alleen de reverse curve aan de onderzijde zichtbaar. In de praktijk kan dit uiteraard in elke willekeurige richting voorkomen. Voor nu is het belangrijk dat je de verschillen gaat zien tussen juist en onjuist.

De locatie van de gecreëerde reverse curve op het oog

Hierboven hebben we duidelijk stilgestaan bij de vormen van de reverse curve. Natuurlijk moeten we ook kijken naar de locatie. Besef namelijk dat bijvoorbeeld een aaneengesloten reverse curve óók gedecentreerd kan zitten. Je let dus tijdens de beoordeling op de vorm én op de locatie.

Maar wat is de juiste locatie? Natuurlijk zou exact centraal ideaal zijn. Maar ja, dit is nou eenmaal niet de realiteit. Je zult merken dat een consument soms heel tevreden is met een Nachtlens, terwijl je bij het beoordelen van de verschilbeelden ziet dat de reverse curve niet exact centraal zit. We kunnen wel iedere kleine vorm van decentratie willen aanpassen, maar de vraag is of we dan ook echt een verschil maken voor de consument. Gaat de consument daar écht wat van merken?

Een betere vraag is dan ook wanneer we iets aan een decentratie moeten doen. Hiervoor kun je het volgende onderscheid maken: zodra de gecreëerde reverse curve aaneengesloten is hebben we al bijna een goede passing te pakken en moet je terughoudend zijn met veranderingen. Bij een ‘gekantelde' Nachtlens moet je per definitie een verandering doorvoeren, ook al zit deze centraal. Ook kan een daarbij gemeten onverwachte refractie cilinder de doorslag geven.

Omdat er dus meerdere factoren meespelen bij de beslissing om wel of niet een verandering door te voeren, heb ik hieronder een flowchart gemaakt welke een handig hulpmiddel kan zijn. De uitkomst van de flowchart geeft je direct het antwoordt op de vraag die Easyfit stelt bij de tangentiële verschilbeelden in de verschilbeelden module. We gaan er dan wel vanuit dat we te maken hebben met een gezonde cornea.

Met deze serie blogs hoop ik je meer inzicht te hebben gegeven in het beoordelen van verschilbeelden tijdens een Nachtlenzencontrole. Zoals je hebt kunnen lezen is het allemaal erg logisch en écht niet zo complex als je misschien dacht. Volg de stappen in de Easyfit verschilbeelden module je zult zien dat het allemaal écht te begrijpen is. Mocht je toch twijfels hebben of iets willen vragen, neem dan even contact op met onze afdeling Professional Service. Met behulp van Teamviewer kunnen we met je meekijken en zo de stappen samen doorlopen.