Het beoordelen van sagittale verschilbeelden

Het beoordelen van verschilbeelden kan nogal verwarrend zijn, helemaal als je er niet iedere dag mee bezig bent. Er komt veel op je af en ieder beeld is toch weer anders. Maar zoals met meerdere zaken binnen de optiek zijn we erg goed in het onnodig complex maken van dingen. Nergens voor nodig! In dit blog neem ik je graag mee in het beoordelen van sagittale verschilbeelden in relatie tot Nachtlenzen. Hoe passen we ze toe en hoe komen we tot de beste beoordeling.

Belangrijk om te beseffen is dat ik in dit blog gebruikmaak van de verschilbeeldenmodule in Easyfit. Iedere topograaf heeft software met de mogelijkheid om verschilbeelden te maken, maar dat werkt per topograaf verschillend qua instellingen. Door in dit blog gebruik te maken van de tool in Easyfit blijft het verhaal overzichtelijk en uniform. We kunnen ons dan focussen op hetgeen in dit blog belangrijk is, het beoordelen van sagittale verschilbeelden bij Nachtlenzen.

“Verschilbeelden maken kan ook heel eenvoudig in Easyfit”

Zoals in het vorige blog gebruiken we voor het beoordelen van Nachtlenzen twee verschillende soorten verschilbeelden: de sagittale verschilbeelden en de tangentiële verschilbeelden. Waar we bij de eerst genoemde kijken naar de correctiezone kijken we bij de laatst genoemde puur naar de centratie van de Nachtlens. Het is belangrijk je hiervan bewust te zijn.

Als je het ook letterlijk zo benadert, worden zaken makkelijker te begrijpen. Bij een sagittaal verschilbeeld beoordeel je dus de correctiezone. Dat is het centrale gedeelte. Dat betekent dus automatisch dat je de periferie van dit verschilbeeld lekker mag negeren. Hoe heerlijk is dat?

Neem nu onderstaand voorbeeld, vaak gaat het hier mis. Men laat zich afleiden door de half rode cirkel in de midperiferie. Velen gaan er dan direct vanuit dat het een smiley face lijkt. Maar we kijken naar een verschilbeeld van de sagittale map, we moeten dit dus negeren en ons alleen focussen op de correctiezone, het blauwe gedeelte.

Oké, nu dit duidelijk is kunnen we ons gaan verdiepen in het beoordelen van de correctiezone. Ervan uitgaande dat je de verschilbeelden in Easyfit maakt, zal deze module je de volgende vraag stellen: “Is de correctiezone volgens verwachting?”.

Maar ja, wat is dan volgens verwachting? Hierbij moet je kijken naar 2 verschillende zaken. Het eerste is de opbouw van de correctiezone en het tweede is de locatie van de correctiezone. Laten we beide hieronder afzonderlijk in detail bekijken.

De opbouw van de correctiezone

De opbouw van een correctiezone kan al veel vertellen over de passing van een Nachtlens. Wat je wil is dat deze zone ‘mooi is opgebouwd’. Wat ik hiermee bedoel is dat het blauwe vlak geleidelijk donkerder blauw wordt. Als je naar het onderstaande linker voorbeeld kijkt zie je dat de opbouw van de correctiezone mooi verloopt. De rand van de correctiezone is lichtblauw en verloopt naar het centrum van deze zone in steeds donkerdere blauwtinten. Het centrum ervan is dan ook donkerblauw. Dit is een gewenst verloop en dus volgens verwachting.

Kijken we echter naar het rechter sagittale topobeeld dan zien we dat de correctiezone helemaal niet mooi verloopt. Het topobeeld is centraal  lichterblauw en verloopt wat rommelig. Duidelijk niet volgens verwachting. Dit kan meerdere oorzaken hebben. Ervan uitgaande dat de vorige Nachtlenzencontrole al drie weken geleden is, zou je kunnen concluderen dat er nog een aanpassing nodig is. De lens past dus nog niet optimaal.

Een andere reden kan zijn dat er onjuiste topobeelden gebruikt worden. Besef dat wanneer er slechte initiële topobeelden zijn gebruikt, dit het verschilbeeld dusdanig kan beïnvloeden dat we dergelijke beelden te zien krijgen. De lens kan dan best naar behoren functioneren en de consument kan tevreden zijn met de lenzen, maar wij als specialisten worden (door onze eigen schuld) op het verkeerde been gezet. Daarom hameren we er ook op jezelf te dwingen goede topobeelden te gebruiken. Je weet dan in ieder geval zeker dat het met de pasvorm van de lens te maken heeft.

De centratie van de correctiezone

Nu we beoordeeld hebben of de opbouw juist is, kunnen we gaan kijken naar de locatie van de correctiezone. Een veel gemaakte denkfout is dat deze altijd centraal moet zitten. Dat is natuurlijk wel optimaal, maar niet altijd wat je mag verwachten. Om een goede inschatting te maken of de locatie van de correctiezone is zoals verwacht, is het zinvol om naar het initiële sagittale topobeeld te kijken. We kijken dan naar het allereerste topobeeld dat gemaakt is, dus voordat iemand überhaupt Nachtlenzen heeft gedragen. Dat is dus geen verschilbeeld.

Kijken we naar de afbeelding hierboven dan zien we dat de het steilste gedeelte van de cornea zich niet in het midden van het oog bevindt. We kijken naar het linkeroog en mogen in dit geval stellen dat het steilste gedeelte zich temporaal bevindt. Een goede vuistregel is dat we ook mogen verwachten dat op nagenoeg dezelfde locatie zich de correctiezone gaat vormen. In dit geval dus ook temporaal gedecentreerd. We moeten bij dit oog dus concluderen dat de correctiezone volgens verwachting is.

“De correctiezone hoeft zich niet in het midden van de pupil te bevinden”

Het mooie is dat dit allemaal in één oogopslag zichtbaar is in de Easyfit verschilbeeldenmodule. Kijk maar naar de afbeelding hieronder.

Bovenaan zie je in het geel de vraag ”Is de correctiezone volgens verwachting?”, daaronder in het groot een sagittaal verschilbeeld van zowel het rechter als linker oog. Wanneer we willen weten of de correctiezone op de te verwachte locatie zit, dan kunnen we dat ook direct vergelijken met het initiële topobeeld. Deze zijn namelijk linksonder in het klein weergegeven. Allemaal heel overzichtelijk.

Op het moment dat we ‘ja’ of ‘nee’ op de gestelde vraag antwoorden, zal Easyfit direct de tangentiële topobeelden laten zien. Dit is dan ook wat we in het volgende blog gaan behandelen. Ik hoop in ieder geval dat je voor nu een goed beeld hebt gekregen van sagittale verschilbeelden en hoe je deze moet beoordelen.

Wil je graag met de Easyfit verschilbeeldenmodule aan de slag maar weet je niet hoe, bel dan gerust even met onze specialisten van Professional Service. Zij vertellen je graag hoe je met jouw topograaf verschilbeelden kunt creëren in Easyfit.

In het volgende blog bespreken we de tangentiële verschilbeelden.

Naar het blog: Het beoordelen van tangentiële verschilbeelden.